Het opbaren van een overleden dierbare is een laatste periode van nabij zijn, van afscheid nemen, van zien en voelen. Samen met u creëer ik een sfeer die past bij de overledene. U kunt elk moment van de dag en naar eigen behoefte bij uw dierbare zijn. Zo is er gelegenheid voor ontmoeting en troost.
De betekenis van opbaren is letterlijk het ‘op een baar leggen’ van een overledene. De opbaring is een belangrijk onderdeel van het afscheid nemen. Het zijn de laatste momenten die u nog met een overledene kan doorbrengen. Het wordt door veel nabestaanden als zeer waardevol ervaren om de overledene nog (zo veel mogelijk) te kunnen zien voordat de begrafenis of crematie plaatsvindt.
Na de laatste verzorging wordt uw dierbare opgebaard, dit kan in de eigen omgeving, in een rouwcentrum maar vaak ook in een andere omgeving zoals bij een vereniging of kerk. Een combinatie hiervan is ook mogelijk.
De manier waarop iemand opgebaard wil worden is altijd heel persoonlijk. Zo kan dit op een bed, in een kist of op een opbaarplank. Opbaren in een lijkwade kan ook, het is namelijk toegestaan om te worden gecremeerd of begraven zonder kist. ‘Natuurlijk’ opbaren behoort ook tot de mogelijkheden. Of kiest u voor thanatopraxie? Wat zijn de wensen van de overledene en sluit dit aan bij hoe u zich voelt als nabestaanden?
De meest bekende wijze is het gebruik van een koelplaat. Ook een lichte balseming behoort tot de mogelijkheden, ook thanatopraxie genoemd. Hierbij wordt een balsemvloeistof in het lichaam ingevoerd. Een lichaam voelt dan niet zo koud aan en ook de kleur van de huid ziet er vaak ‘natuurlijker’ uit.
Voor veel mensen is het een prettig idee dat hun dierbare nog enige tijd thuis is. Vaak ook is het de vooraf uitgesproken wens van de overledene nog enige tijd thuis te blijven. Opbaren op de kamer van de overledene is ook mogelijk in diverse verpleeghuizen en verzorgingshuizen. Opbaren in de eigen omgeving kan ik op verschillende manieren, geheel naar uw wens, vorm geven. Als iemand thuis blijft kan dat op een bed, een opbaarplank of in een kist/ mand. Houd er rekening mee dat er bij een opbaring thuis meestal veel mensen langskomen.
Het kan handig zijn om onderling bepaalde tijden af te spreken waarop mensen afscheid kunnen komen nemen. U kunt ook afspreken dat iedereen langs mag komen wanneer ze maar willen, als u dat prettiger vindt. Dan is het meestal wel minder overzichtelijk en kan de tijd minder goed worden ingedeeld.
Soms is opbaren thuis om praktische redenen niet mogelijk, of kiest men bewust voor opbaren buitenshuis. Samen met u kijken we dan waar er in uw omgeving een geschikte ruimte is die bij de wensen van uw dierbare en uw wensen past. Ook hier kunt uw een eigen sfeer creëren.
In rouwcentra moet men vaak een afspraak maken om een dierbare te bezoeken. Uitvaartcentra hebben wel steeds vaker een 24 uurs kamer. Uw dierbare is dan opgebaard in een eigen kamer waar u als nabestaanden altijd toegang toe heeft. Nabestaanden krijgen een code of sleutel van deze kamer en kunnen zodoende hier dag en nacht terecht.
Een enkele keer kiest men ervoor om een dierbare niet op te baren. Vaak is het een weloverwogen keuze, soms is er geen andere mogelijkheid maar ook dan behoort een verblijf thuis, een rouwcentrum of een andere locatie tot de mogelijkheden.
Er zijn verschillende mogelijkheden om op te baren; op een bed, in een kist, een mand of op een opbaarplank. een combinatie is ook mogelijk. Soms kiest men om eerst op bed op te baren en na een bepaalde tijd voor een andere optie te kiezen. Als je kiest voor een kist kun je ook nog bepalen of deze gesloten, open of half open moet zijn. De meeste mensen kiezen voor een open kist. Het is ook mogelijk om te kiezen voor een opbaring met een gesloten kist. Er kunnen verschillende redenen zijn om dit te doen. Bijvoorbeeld als dit de wens van de overledene is, de toonbaarheid van de overledenen is afgenomen of als er een ongeval heeft plaatsgevonden. De overledene kan in alle gevallen ook in een wade worden gelegd.
In de Wet op de lijkbezorging (Wlb) staat dat een overledene niet eerder dan 36 uur na overlijden begraven of gecremeerd mag worden en niet later dan zes werkdagen na het overlijden. De dag van overlijden telt niet mee. Dit houdt dus in dat een opbaring niet langer dan zes werkdagen mag duren. Er wordt soms vanaf geweken wanneer er bijvoorbeeld familie uit het buitenland moeten komen die niet binnen die tijd kunnen aankomen. De burgemeester van de gemeente waar het lichaam wordt opgebaard moet dan toestemming voor verlenging geven. Er wordt steeds bekijken of en hoeveel langer de overledene nog opgebaard kan worden, afhankelijk van vele factoren zoals het weer en de conditie van het lichaam.
Vaak kiezen de nabestaanden de kleding uit die de overledene tijdens de laatste verzorging aan krijgt. Kleding waar de overledene zich prettig in voelde of die mooi staat. Soms heeft de overledene iets vastgelegd over de gewenste kleding na overlijden. Er kunnen ook sieraden worden omgedaan en make-up worden aangebracht. Om een nog meer persoonlijke sfeer te creëren wordt er ook wel eens een favoriete knuffel, mooi boek , sportartikel of andere persoonlijke spullen. Door foto’s neer te zetten, mooie bloemen en favoriete muziek te draaien wordt de persoonlijke sfeer nog meer versterkt.
Het opbaren van een kind of baby gaat in principe hetzelfde in zijn werk als bij volwassenen. Verloskundigen adviseren de ouders van een overleden kindje vaak om de opbaring thuis te laten plaatsvinden. Vooral voor eventuele broers en zussen kan dit prettig zijn. De meeste kinderen voelen zich thuis namelijk meer op hun gemak dan in een rouwcentrum.
De watermethode, ook wel wateropbaring genoemd, is een mooie manier van opbaren die eigenlijk heel logisch en natuurlijk is bij te vroeg geborenen, levenloos geboren kinderen en voor kinderen die vlak na de geboorte zijn overleden.
Ja, na de laatste verzorging van een overledene kan een iemand gewoon nog worden aangeraakt of (op de mond) gekust worden. Er wordt wel geadviseerd om zowel voor als na het fysieke contact goede zelfhygiëne toe te passen.
Als het overlijden een gevolg is van een besmettelijke ziekte moet men wel enige voorzichtigheid in acht nemen.
Thanatopraxie is een lichte vorm van balseming voor het conserveren van een overledene. Het remt de ontbinding voor een korte periode. Bij thanatopraxie wordt een balsemvloeistof in de bloedbaan van het lichaam ingevoerd. Een lichaam voelt dan niet zo koud aan en ook de kleur van de huid ziet er vaak ‘natuurlijker’ uit.
De stijfheid, rigor mortis, ontstaat door chemische veranderingen in de spieren waardoor deze als het ware verkrampen. Dit begint in de kleine spiertjes, bijvoorbeeld die in de huid en de vingers en breidt zich daarna uit naar de grotere spieren. Als de lijkstijfheid na ongeveer drie dagen verdwijnt, ‘ontspant’ de huid zich. Dit houdt in dat de huid gladder wordt en dat rimpels soms verdwijnen waardoor een overledene ‘er jonger’ uitziet.
Een ieder die dat wenst mag helpen bij de laatste verzorging, het kleden en de cosmetische verzorging, U mag dit alleen doen maar ook met hulp van een uitvaartverzorger of verzorgingsteam. Maak dit echter wel tijdig kenbaar zodat men hier rekening mee kan houden.
Een opbaring hoeft niet in een rouwcentrum plaats te vinden. Opbaren kan ook soms in een verpleeghuis, maar er kan ook thuis opgebaard worden. Wel is het belangrijk om te bekijken of de woning geschikt is voor een thuisopbaring. Hoge portiekwoningen zonder lift of woningen met zeer nauwe doorgangen of bochten kunnen problemen geven. De locatie van opbaring is dus bepalend voor de mogelijkheden.
Er zijn geen regels voor het kleden van een overledene. Maar de voorkeur gaat wel uit naar kleding van natuurlijke materialen. Zo zijn panty’s niet gewenst. Ook worden er over het algemeen geen schoenen aangedaan. Juwelen worden vaak afgedaan voor het sluiten van de kist. Bij begraven wordt nog wel eens de trouwring om gelaten.
Neem voor meer informatie omtrent de vele mogelijkheden om een uitvaart invulling te geven gerust contact op. Een voorgesprek (kennismakingsgesprek) is altijd gratis en vrijblijvend. Bel 06-43877077, app of mail naar info@estia-uitvaarten.nl
Bewaar “Mijn uitvaartwensen boekje” bij uw belangrijke papieren of zorg dat het digitaal beschikbaar is voor uw nabestaanden.